کتاب الکترونیک چیست؟

e-book یا کتاب الکترونیک، پدیده‌ای است نو که انقلابی در نظام آموزش و اطلاع‌رسانی جهان ایجاد کرده است. کتاب الکترونیک، تنها شامل نسخه‌های دیجیتال کتاب‌های مکتوب نیست، بلکه مجموعه‌ای از اطلاعات وسیع اعم از متن، تصویر، فایل صوتی و غیره را شامل می‌شود. به علاوه می‌تواند در قالب‌هایی مانند WORD, PDF, HTML و TEXT اجرا شود. سادگی اجرا، سادگی جستجو در متن، قالب زیباتر، منسجم‌بودن مطالب، امکان عرضه یا فروش ساده‌تر و سریع‌تر، قابلیت افزودن امکانات مالتی مدیا و... از جمله ویژگی‌های کتاب الکترونیک به عنوان یک رسانه‌ی رو به رشد هستند.

در حال حاضر بیش از دو میلیون عنوان کتاب الکترونیک بر روی شبکه‌ی جهانی وجود دارد که برخی را می‌توان به صورت رایگان دانلود کرد اما برای باقی عنوان‌ها باید پول پرداخت کنید، و البته قیمت آن از کتاب‌های معمولی ارزان‌تر است.

کتاب دیجیتال فضای زیادی اشغال نمی‌کند، در یک دستگاه کتاب‌خوان می‌تواند تعداد هزار و پانصد کتاب را یکجا داشته باشید، و بدیهی است که با یک حافظه‌ی جانبی می‌توانید این تعداد را چندین برابر کنید.

کتاب الکترونیک هم اکنون به دو شکل برای زبان فارسی در دسترس است:

1- E-PUB

E-Pub (Electronic Publication) فرمتِ مخصوص کتاب الکترونیک است. کاربر می‌تواند در محیطی بسیار زیبا کتاب را به صورت آن‌لاین خریداری کرده و مطالعه نماید. با نصب اپلیکیشنِ ibooks بر روی iPad و iphone می‌توانید به راحتی کتاب مورد نظر خود را از iBookstore دریافت نمایید. این نرم‌افزار برای آیفون و آی‌پاد که مجهز به سیستم عاملِ IOS 4.2 به بالا هستند، قابل نصب می‌باشد.

با استفاده از نرم‌افزار ibooks می‌توانید تغییرات دلخواه را در کتاب الکترونیک ایجاد کنید. برای مثال می‌توانید کتاب را با فونت مورد علاقه‌ی خود بخوانید. همچنین می‌توانید کلمات را جست‌وجو کنید یا قطعاتی را هایلایت کنید. شما می‌توانید اندازه‌ی فونت کتاب را نیز بزرگ‌تر یا کوچک‌تر کنید. تعداد صفحات کتاب برحسب ابعاد بزرگ‌تر یا کوچک‌تری که برای کاراکترها انتخاب کردید بیشتر یا کمتر می‌شود. در ضمن شما به آسانی می‌توانید مطالعه را از آخرین صفحه‌ای که خوانده‌اید از سر بگیرید. تاریکی مطلق مانع مطالعه نمی‌شود.

برای نمونه، تصور کنید که در اتاق خود در حال خواندن کتاب از طریق iPad یا iphone هستید و در این میان باید برای کاری به بیرون از منزل بروید. در چنین موقعیتی با قراردادنِ یک نشانه (بوک مارک) بر روی کتاب، محل قطعِ مطالعه را مشخص می‌کنید و سپس در تاکسی در پشت ترافیک دستگاه خود را باز کرده و خواندن کتاب را از همان جایی که نشانه گذاشته بودید از سر می‌گیرید.

قابلیت جالب دیگر این است که وقتی یک کتاب را از فروشگاهِ iTunes خریداری یا دانلود می‌کنید این کتاب به صورت خودکار وارد آیفون و آیپادِ شما نیز می‌شود و علاوه بر هماهنگ‌سازی فایل‌ها، اطلاعات اختصاصی شما بر روی کتاب نیز بین این دستگاه‌ها مشترک می‌شود.

با گسترش تبلت‌ها و کتاب‌خوان‌ها و استفاده‌ی هرچه بیشتر از گوشی‌های هوشمند، این فرمت لذت مطالعه‌ی کتاب بر روی این دستگاه‌ها را فراهم کرده است.

همچنین ابزارهایی که از سیستم عامل آندروید استفاده می‌کنند می‌توانند به مددِ برنامه‌ی از پیش نصب شده توسط شرکتِ سازنده‌ی ابزار و یا نصب یک کتاب‌خوان، به سادگی از کتاب‌هایی که با این فرمت در دسترس هستند استفاده کنند. «سونی ریدر» و «آمازون کیندل» و سایر کتاب‌خوان‌ها نیز به صورت کامل از این فرمت پشتیبانی می‌کنند. شرکت‌های آپل و گوگل با توسعه‌ی سیستم عامل‌های خود و ارائه‌ی تبلت‌ها، یک کتابخانه‌ی دیجیتال بر روی این ابزارها به وجود آورده‌اند. به زودی با همکاری گوگل امکان خواندن ای‌پابِ فارسی نیز بر روی تبلت‌های آندرویدی فراهم خواهد شد.

در حال حاضر برای خواندنِ ای‌پابِ فارسی سه ابزار وجود دارد:

• iPad
• iphone
• برای مطالعه‌ی ای‌پابِ فارسی بر روی رایانه‌ی شخصی خود باید از Firefox استفاده کنید. برای این کار باید برنامه‌ی EPUBReader را دانلود کنید.

https://addons.mozilla.org/en-US/firefox/addon/epubreader/

2- PDF

قابلیت خواندن کتاب الکترونیک به صورت فایل pdf تقریباً بر روی تمام دستگاه‌ها از جمله iphone, iPad, Android, Linux, PC, MAC گوشی‌های مجهز به سیستم عامل‌های Windows Mobile, Java, Blackberry, Symbian و نیز بر روی کلیه‌ی دستگاه‌های کتاب‌خوان وجود دارد.

با استفاده از کتاب‌خوان‌ها می‌توانید صدها کتاب را همیشه همراه خود داشته باشید و در هر لحظه با استفاده از جستجوی قوی به مطالب خود دسترسی پیدا کنید. باتریِ دستگاه نیز با هر بار شارژ معمولاً به مدت یک هفته دوام خواهد داشت.

یک کتاب‌خوان الکترونیک دارای صفحاتی است که کاغذ الکترونیک نامیده می‌شود، یعنی کاغذی که با استفاده از فناوری می‌تواند تصویر جوهر بر روی کاغذ معمولی را تقلید کند. برای ساخت کاغذ الکترونیک فناوری‌های مختلفی وجود دارد، اما همه‌ی آن‌ها وجوه مشترکی دارند که از آن جمله می‌توان به قابلیت خوانده‌شدن در نور مستقیم آفتاب اشاره کرد.

جوهر الکترونیک (e-Ink) که در این کتاب‌خوان‌ها به کار رفته به هیچ وجه باعث آزار چشم نمی‌شود و بازتاب (reflect) نور ندارد و برخلاف مانیتور، می‌توان ساعت‌ها بر روی این دستگاه‌ها مطالعه کرد بدون آن که چشم احساس خستگی کند. این ابزار حسی شبیه به کاغذ را به خواننده منتقل می‌کند. به همین دلیل کتاب‌خوان‌هایی که با سیستم e-Ink کار می‌کنند فقط در حضور نور خارجی قابل استفاده هستند.

مهم‌ترین مزایای ابزارهای کتاب‌خوان الکترونیک، قابل حمل‌بودن، قابلیت مطالعه حتی در نور آفتاب، و نیز عمر طولانیِ باتری است. در حال حاضر بازار این نوع دستگاه‌ها در اختیار شرکت‌های سونی، آمازون و سامسونگ است.

امکان خواندن فایل‌های pdf در نرم‌افزارهای iBooks نیز وجود دارد. با دانلود نسخه پی دی اف کتاب های سایت عقیده نیز میتوانید آنها را در ایپد یا موبایل های اندروید مطالعه کنید.

کتاب‌خوان‌های پیشنهادیِ ما:

• Sony Reader Touch Edition
• Sumsung ebook reader
• Bookeen Cybook Opus